Кимал Ақышұлы Ақышев - отандық археологияның қалыптасуы мен дамуына үлкен үлес қосқан атақты ғалым. Кәсіби дайындықты белгілі шығыстанушылар – Н. А.Бернштам, А. Х. Марғұлан, М. П. Грязновтан өтті. Кимал Ақышев ғылымда үлкен табыстарға жеткен, кең ауқымды зерттеуші. Оның ғылыми қызығушылықтары ежелгі ескерткіштер, орта ғасырлар, палеоэтнография, сәулет тарихы болды. Ғалым зерттеулерінің басым бағыты теориялық мәселелер, оның ішінде көшпенділердің шаруашылық-мәдени типін зерттеу, көшпелі мал шаруашылығының пайда болу себептері, жағдайлары мен кезеңдері, ежелгі қоғамның әлеуметтік стратификациясы және т. б. болды.
1997 жылдан бастап елорданы көшіру барысында оның тарихына деген қызығушылық артып, әлемге «Бесшатыр» қорғандарын, Отырар және есік Алтын адам ескерткіштерін ашқан атақты археолог Кемел Ақышев Ақмоланың айналасын зерттеуге кірісті. Орыс инженерлерінің, офицерлерінің еңбектеріне сүйене отырып, археолог ежелгі қаланы іздеді және 1998 жылдың күзінде оны Есіл өзенінің алқабында тапты.
Зерттеулердің арқасында X-XI ғасырларда Бозоқ қаласы аймақтың әкімшілік және сауда орталығы, сондай-ақ Ұлы Жібек жолы бойындағы қазақ билеушілерінің әскери базасы болғанын анықтауға болады. XIV ғасырдан бастап Бозоқ Есіл - Нұра өңірінің исламдық рухани орталығына айналды. Мұнда тұрғын және өнеркәсіптік құрылымдардан басқа кірпіштен салынған кесенелер, қабірлер орналасқан.
Археологиялық ескерткіш – көне Бозоқ қалашығы негізінде оны музейлендіру арқылы ұлттық парк құру идеясы Кемал Ақышевке тиесілі.
Кемал Ақышұлының жеке заттарының ішінде "Бозоқ" музей-қорығының қорында жұбайы Марал Хабдулинамен екі бірегей зат - планшет және бинокль тапсырылды. Планшет – археологтар жұмыс құжаттарын, карталарды, компастарды, сызғыштарды, қарындаштарды және т. б. тасымалдау және сақтау үшін пайдаланатын далалық сөмке. Бинокль - далалық экспедицияда қолдануға ыңғайлы, күндіз де, ымыртта да жарқын көрініс беретін қуатты жарық линзалармен ерекшеленеді.
К. А. Ақышев - Қазақ КСР Мемлекеттік сыйлығының лауреаты (1982), Тарих ғылымдарының докторы (1986), Германия археологиялық институтының корреспондент-мүшесі (1982), Еңбек сіңірген ғылым қайраткері (1989), Шоқан Уәлиханов атындағы Мемлекеттік сыйлықтың лауреаты (1966), Ұлы Отан соғысының ардагері.
